Het is een regenachtige dinsdag in mijn vakantie. Ik zit in tram 9 richting het Tropenmuseum. Voor mij zit een vrouw met haar dochter, niet veel ouder dan een jaar of zeven. De benen van het meisje bungelen in de lucht en enthousiast benoemt het meisje alles wat ze ziet. Haar moeder geeft alsmaar korte antwoorden, zonder echt aandacht te hebben voor haar kind die in een fase zit waarin ze vooral meer van alles wil weten. Waar het meisje interesse in de grote wereld toont, beperkt haar moeder haar belangstelling tot het beeldscherm van haar telefoon. Het meisje leeft in haar eigen wereld op een ritme dat haar moeder niet weet te volgen.
Ik kijk door het raam naar buiten en zie de waterdruppels tegen het raam naar beneden glijden. Ik denk aan vroeger, aan de soms ellelange autoritten op weg naar familie of een bezoek aan een museum. Zo kan ik me herinneren dat we ergens naar een expositie van het werk van Piet Mondriaan gingen. De werken van Piet Mondriaan wisten me altijd te verwonderen. Iedereen kon met rood, geel en blauw een tekening maken, maar Mondriaan werd er bekend mee. Piet Mondriaan, meester van de kleuren. Eenmaal thuis ging ik aan de slag met dezelfde kleuren en dezelfde vlakken. Maar zo recht als de lijnen van Mondriaan kreeg ik ze nooit. Een kunstenaar werd ik niet, een meester werd ik wel.
Ik luister naar de vragen die het meisje aan haar moeder stelt. In het hoofd van het meisje schijnt de zon terwijl het buiten steeds harder gaat regenen. Haar ziel nog onbewolkt en haar ogen die als antennes dienen om zoveel mogelijk te leren van de wereld waarin zij nog mag rondspelen. Met haar vinger volgt ze de druppels die aan de andere kant van het raam naar beneden glijden. Ze maakt onzichtbare tekeningen met haar vingers en tekent kunstwerken die alleen zij kan zien. Voor mij in de tram zit een toekomstig kunstenaar.
De tram stopt. Het meisje en haar moeder stappen de tram uit. Ik loop op de klanken van de expositie Rhythm & Roots het museum binnen. Over een paar weken ben ik hier weer om met mijn leerlingen naar dezelfde expositie te gaan. Als meester wil ik me goed voorbereiden op zo’n museumbezoek en daarin geef ik de ruimte aan het verhaal en de vragen van de leerlingen. In het Tropenmuseum staan mensen en wereldculturen centraal, en komen bij uitstek gesprekken tot stand vanuit ieders thuis. Je ziet dat leerlingen elkaar hierdoor beter leren kennen. Ze ontdekken bovendien dat ze vaak meer met elkaar gemeen hebben dan soms in eerste instantie wordt gedacht. Dít is wat een bezoek aan het Tropenmuseum voor mijn leerlingen en mij zo waardevol maakt.
Op weg naar de uitgang zie ik het meisje van de tram bezig aan het mozaïek in de Lichthal. Ik loop naar buiten en kijk ver de toekomst in. Over twintig jaar maakt dit meisje kunstwerken die zij niet alleen zelf, maar de hele wereld zal zien.
Meester Bart