kotomisi poppen
Auteur: Daan van Dartel

Poppen met een verhaal

Kotomisi-poppen

Kotomisi-poppen zijn een soort klederdrachtpoppen. Vermoedelijk werden ze door Surinamers gemaakt in opdracht van ‘toeristen,’ die ze dan mee konden nemen naar Europa om te laten zien wat de lokale bevolking droeg. Maar dit verhaal klopt niet helemaal…Lees hier alles over de de toe’dracht’ van dit prachtige speelgoed. 

Koto's op plantage Clifford Kocqshoven

Plantagehouder Gaspar van Breugel maakte in 1824 op zijn plantage Clifford Kocqshoven een feest van totslaafgemaakten mee, dat overging in een wintiritueel. Drie dagen en nachtenlang werd er muziek gemaakt en gedanst. Hierdoor geïnspireerd liet hij een setje miniatuurinstrumenten en zes poppen maken, die de danseressen voorstelden. Over de vrouwen schreef hij dat zij “als een staalboek gekleed” gingen. Hij gaf deze poppen aan zijn dochter en nichtjes om mee te spelen. Zijn idee om hiermee te laten zien hoe goed zijn totslaafgemaakten gekleed gingen, klopte in werkelijkheid niet: het was bijzondere kleding voor speciale gelegenheden. 

Kotomisi-pop Amba

Op het schortje van deze kotomisi-pop is de naam Amba geborduurd, een naam met een Afrikaanse oorsprong die door tot slaafgemaakte mensen in Suriname is geïntroduceerd. Amba betekent zaterdag. Tot ca. 1950 werden kinderen vaak genoemd naar de dag waarop zij geboren werden.
 

Beschilderde kalebas, Suriname, voor 1910 RV-1749-6
Beschilderde kalebas, Suriname, voor 1910
RV-1749-6

 

Kotomisi-pop, Suriname, 1900-1940 RV-2667-2
Kotomisi-pop, Suriname, 1900-1940 RV-2667-2

Van dagelijkse tot gelegenheidskleding

De kotomisi-poppen en afbeeldingen laten zien dat kledingstijlen in de periode van slavernij in de 18e en 19e eeuw heel divers waren. Het bovenlichaam van een totslaafgemaakte vrouw was ontbloot of gekleed in een top. Volumineuze rokken waren ook toen al in de mode. Europese kledingstijlen in die tijd, gedragen door Witte maar ook door Zwarte elite en mensen van kleur, betekende volume status en kracht. In West-Afrikaanse kledingstijlen was dat niet anders. Aan het eind van de 19e eeuw was een koto dagelijkse kleding, die zo goed mogelijk de mode volgde; later werd het gelegenheidskleding en werd een vorm van authenticiteit belangrijk. 

Kotomisi, Suriname
Suriname, 1900, fotograaf onbekend TM-60006821; Paramaribo ca. 1920, fotograaf onbekend TM-10019360

Meer koto en kotomisi zien?: Kijk dan hier

Op het online platform Modemuze is nog veel meer te lezen over de koto en kotomisi-poppen. Het NMVW is partner van Modemuze. Een online modeplatform waar onze conservatoren en andere professionals blogs publiceren over modeontwerpers, fashion en ‘minder nieuwe’ kleding en kledingaccessoires. Ook onze collectie kleding en kledingaccessoires is daar te zien.